Waarom je boven de 55 jaar juist moet blijven sporten

“Hardlopen is een eenvoudige sport,” vertelt de 37-jarige fysiotherapeut en fervent loper Rutger Wagenaar. Dat klinkt heerlijk voor wie af en toe een rondje rent, maar wie er nog aan moet beginnen, krijg je met deze uitspraak niet van de bank. Op zoek naar antwoorden op de vraag: ‘waarom zou je hardlopen?’, moet er meer boven tafel komen.

Lees meer positieve en inspirerende verhalen in ons 52 pagina’s tellende
gratis digitale magazineFifty Fit and Free

Dat bewegen en sporten goed voor je zijn, daar hoeven we niet over in discussie. Wetenschappelijk bewezen, zullen we maar zeggen. Maar als hardlopen zo simpel is, is dat de aangewezen sport om over te hebben als het gaat om zowel de fysieke als geestelijke invloed ervan. Alle andere sporten lijken immers moeilijker.

Geen stress

“Hardlopen is technisch gezien makkelijker,” nuanceert Rutger Wagenaar. “Het is namelijk een sport die je een zekere mate van rust geeft. Bij voetbal of turnen moet je steeds nadenken over bijvoorbeeld je positie of een tactiek. Wie in het veld staat met tien anderen, vraagt zich toch steeds af -in een split second- wat zijn volgende stap zal zijn. Naar welke speler gaat de bal of neem ik de bal op m’n wreef of met de zijkant van mijn schoen? Fysiek geeft zo’n proces een zekere mate van stress, je moet alert zijn. Bij hardlopen is dat anders. Hardlopen is een monotone beweging. Je gedachten staan niet op scherp, die mogen best afdwalen of even op nul staan. Conclusie; geen stress.”

‘Ik trainde heel veel lange afstanden. Liep de 35-kilometer lange Vuurtorenloop op Ameland en drie weken erna de marathon van Rotterdam’

Nu zou je dat ook kunnen zeggen over fietsen, wielrennen bijvoorbeeld. Maar die vlieger gaat volgens Rutger niet op. “Bij fietsen moet je op de weg letten, op het verkeer, want het gaat hard. Bij hardlopen is dat tempo anders. Bovendien is hardlopen heel natuurlijk, het zit in onze genen. Het heeft te maken met de evolutie. Vroeger was hardlopen nodig om te kunnen vluchten. En als je honger had, kon je die stress om eten wegnemen door op jacht te gaan en daar speelde hardlopen een grote rol in.”

Minder fanatiek

Dat was ‘in den beginne’ zo, maar waarom zou je in onze moderne tijd hardlopen? Rutger legt zelf heel wat kilometers af. Na een pauze vanwege een operatieve ingreep, was hij dit jaar extra gretig, zoals hij het zelf uitdrukt. Momenteel doet hij veel aan trailrunning, maar eerder liep hij vooral hard. “Ik trainde heel veel lange afstanden. Liep de 35-kilometer lange Vuurtorenloop op Ameland en drie weken erna de marathon van Rotterdam. Daar ging ik behoorlijk diep, maar haalde niet mijn doel: de marathon lopen onder de drie uur. Dat lukte me even later wel in Tilburg.”

Wie meent dat hij hiermee andere lopers ontmoedigt, die het met minder kilometers en minder fanatiek doen, is Rutger resoluut. “Onder lopers heerst een enorm community-gevoel. In tegenstelling tot veel andere sporten, waarbij competitiedrang heerst en er sprake is van tegenstanders, hebben lopers onderling veel respect voor elkaar. Ze waarderen elkaar, of je nu vijf kilometer loopt of een marathon en alles wat daar tussen zit.”

‘Het gaat niet zonder meer over het aantal kilometers, maar vooral over de rol die het lopen in je leven speelt’

Dat gezegd hebbende is iemand die minder kilometers aflegt, evenveel gebaat bij hardlopen als de kilometervreters. Het gaat dan ook niet zonder meer over het aantal kilometers, maar vooral over de rol die het lopen in je leven speelt. “De sport kan een kapstok zijn, een stabiele factor in ons hectische bestaan. Het kan enorm veel betekenen om de tijd voor jezelf te nemen door middel van sporten en hardlopen in het bijzonder. Het is iets waar je wekelijks op kunt terugvallen. Zit je in een moeilijke periode in je leven, in een scheiding of gedoe op je werk. Je gaat lopen en je vergeet het even, je ontspant. Met deze sport raakt je hoofd echt leeg.”

Ei van Columbus?

Is hardlopen dan het ei van Columbus? De oplossing voor iedereen die sores aan z’n kop heeft? “Niet iedereen staat er voor open. Ik ben wel geneigd mensen die het overwegen over de streep te trekken, maar als iemand er mentaal niet aan toe is, heeft dat geen zin. Vaak zeggen mensen dat ze te druk zijn. Te moe zijn. Eigenlijk zou je dan juist moeten gaan lopen. Maar wie er niks aan vindt, doet dat heus niet.” Toch meent Rutger dat je hardlopen moet léren waarderen. “De reden waarom je het juist zou moeten doen, is tevens de reden waarom mensen het niet doen. Zie: ik ben moe, ik heb het te druk.”

Daarmee zijn we aangekomen bij het mentale aspect van hardlopen. Zelfs filosofie. “Veel grote denkers uit het verleden, gingen wandelen als ze vast zaten, om problemen uit te denken of hun creativiteit aan te wakkeren. Weliswaar niet hardlopen, want dat was niet noodzakelijk, maar wel lopen. Dat is zo’n natuurlijk gegeven, dat voelen we diep van binnen. Daarom is dat lopen meer dan sporten alleen. Het is zo puur en fundamenteel. Als je één keer voelt wat het met je doet, ga je dat begrijpen. Het klopt gewoon.”

‘Mensen boven de 55 jaar moeten juist blijven sporten, en vooral hardlopen is heel geschikt’

Wie nu meent dat we het hier louter over jonge mensen hebben, met bakken energie en een sterk lijf, heeft het mis. “Mensen boven de 55 jaar moeten juist blijven sporten, en vooral hardlopen is heel geschikt. In sommige gevallen moet je dan je doelstelling een beetje laten varen. Bijvoorbeeld door minder veel kilometers te lopen of je snelheid aan te passen naarmate je ouder wordt, maar blijf er dezelfde tijd in investeren. Dan blijf je sterk. Zeg nooit dat je er te oud voor bent. Wie dat zegt, gaat al gauw minder trainingsuren maken of onregelmatiger sporten en dan ga je snel in conditie achteruit. Juist die regelmaat, die eerdergenoemde stabiele factor, is belangrijk.”

Groter perspectief

Wie regelmatig loopt kent het gevoel. Het gevoel van voldoening en vooral van vrijheid. “Je neemt tijd voor jezelf en gaat lekker de natuur in. Tegen de tijd dat je terug bent, zit de rest van de familie net aan het ontbijt en heb jij al heel wat meegemaakt. Dát is een uniek gevoel van vrijheid.” Dat gevoel van vrijheid wordt ook nog eens aangewakkerd door de eigen keuze voor het aantal kilometers, de route, het tempo. “Hardlopers kunnen kiezen. Er zijn meer mogelijkheden dan louter ’s morgens van huis naar het werk en weer terug reizen. Juist daar maak je je wereld klein mee. Wie hardloopt, ervaart een veel groter perspectief.”

Dat allemaal in acht genomen, lijkt het een gezonde bezigheid, maar als fysiotherapeut weet Rutger als geen ander dat blessures heel veel voorkomen. “Iedere dag hardlopen? Dat kan best. Als je dagelijks een half uur gaat joggen, met een lage intensiteit, is dat heel gezond. Ga je meer kilometers maken, maak dan een plan. Stem de intensiteit af en bouw op. Kijk, van een marathon wordt ook gezegd dat het níet gezond is. Die marathondag is inderdaad een enorme belasting voor je lijf. Je sloopt een stukje van jezelf, van je immuunsysteem. Maar de weg er naartoe is juist heel erg goed voor je. Je bent topfit en je immuunsysteem krijgt er een enorme boost van. Streep dat maar tegen elkaar weg. Dan is het voordeel van de weg er naartoe groter dan die ene dag waarop je een paar uur jezelf en je lijf tot het uiterste drijft.”

‘Geen tijd of te druk mogen geen excuus zijn’

Ook als je ouder dan vijftig bent? “Zeker! Juist hardlopen, en ook fietsen, zijn qua blessuregevoeligheid in mijn optiek beter dan sporten als voetballen of volleyballen. Door al dat wenden en roteren ben je veel kwetsbaarder. En mocht je toch een blessure oplopen, dan raad ik mensen altijd aan niet bij de pakken neer te gaan zitten, maar de tijd te nemen om goed te herstellen, en dan weer met regelmaat te gaan sporten en dat op te bouwen. Dan ben je er vaak al snel weer. Wie na een blessure het sporten op een onregelmatige manier oppakt, komt niet zo makkelijk terug op z’n oude niveau en heeft een grote kans opnieuw een blessure op te lopen. Het vraagt dus echt een investering. Een investering in jezelf en je gezondheid.”

Fit en sterk

“De levensverwachting gaat omhoog, met onze goede gezondheidszorg kan iedereen oud worden. En daarom zijn er ook meer en meer sporters ouder dan vijftig jaar. Dat betekent dus niet dat je ‘rustig aan moet sporten vanwege je leeftijd’. Als je regelmatig blijft bewegen, dat op een zeker niveau blijft doen en dat niveau vast blijft houden, creëer je voor jezelf dat heerlijke gevoel van vrijheid. Je kunt de wereld aan. Je bent fit en sterk. Als je iemand van zeventig jaar een marathon ziet lopen, is dat niet alleen op die dag een prestatie, maar heeft die persoon daar nog jaren profijt van. Die is in een goeie conditie. Een wandeling met de kleinkinderen door het bos op zondagmiddag kost dan geen enkele moeite. Ook dat is vrijheid.”

“En trek je niets aan van mensen in je omgeving die zeggen: ‘zou je niet eens wat minderen’, ‘lukt dat nog wel op jouw leeftijd?’ Ja, dus. De WK triatlon kent een categorie 80+. Ik bedoel maar. Ik weet wel dat ik nog een ‘jonkie’ ben, maar wil het wel nog heel veel jaren volhouden en gezond blijven. Geen tijd of te druk, mogen geen excuus zijn. “Ik ben zelf meer gaan lopen toen ik het drukker kreeg en met mijn eigen bedrijf begon. Ik had juist vanaf dat moment die stabiliteit nodig. Ik vond een balans tussen mijn sport, werk en mijn gezin en vaar daar wel bij. De monotone beweging van het lopen, de stabiele factor in het dagelijkse leven én het meditatieve aspect maken dat hardlopen enorm gezond is en iets is dat je tot op hoge leeftijd kunt blijven doen.”

Deel dit artikel

Full 2
Culinaire routes
De leukste restaurants, de meest verfijnde smaken, de eerlijkste gerechten.
Full 2
Full 2
Fiets, wandel- en vaarroutes
Kom lekker in beweging en loop of fiets een mooie route!
Full 2
Full 2
Er op uit
Nederland is veelzijdiger dan je denkt. Laat het dagelijkse leven even achter je en geniet!
Full 2
Full 2
Schrijf mee
Vertel jij graag mooie verhalen? Schrijf dan mee met de redactie van 50+
Full 2
previous arrow
next arrow
Scroll naar boven
Scroll naar top