Knuffelen is goed voor je. Dat is al heel lang bekend. Baby’s die weinig worden geknuffeld, ontwikkelen zich duidelijk minder goed. Ze groeien slechter, hebben later moeite met leren, zijn vatbaarder voor ziektes en kunnen zich moeilijker in een ander verplaatsen. Maar waarom is knuffelen zo gezond? En wat is huidhonger?
Wij mensen zijn zoogdieren en hebben een aantal fysieke basisbehoeften. Eten, drinken en slapen, maar ook aanraken en warmte. Bij (gewenst) lichamelijk contact komt het hormoon oxytocine vrij. Dit hormoon wordt ook wel het knuffelhormoon genoemd. Oxytocine vermindert angst en ontspant je spieren. Het werkt als een pijnstiller. Daarnaast verlaagt het de bloeddruk en het zorgt ervoor dat je lichaam minder stresshormonen aanmaakt. Dat is goed voor je weerstand, want stress verzwakt het afweersysteem. Zieke en kwetsbare mensen hebben dus veel baat bij aanraken.
Tien keer sterker effect dan woorden
Maar het punt is dat we in een tijd leven waarin we dat steeds minder doen. Terwijl weinig dingen zo verbindend werken als een aanraking. Onderzoekers schatten dat het effect van een aanraking tien keer sterker is dan dat van woorden. Het is een betrouwbaar signaal waaruit iemands ware bedoeling duidelijk blijkt. Een knuffel is niet zo goed te faken, dat voel je al snel. Aanraken heeft ook een sociaal effect. Uit onderzoek blijkt dat het mensen minder agressief, vriendelijker, liefdevoller en hulpvaardige maakt.
Taboe
Veel ouderen waarvan de partner is overleden moeten het zonder knuffels en fysiek contact doen. Kinderen en kleinkinderen zullen als ze langskomen nog wel een kus of een omarming geven, maar wat als die er ook niet zijn? Of ver weg wonen? Even de buurman of een goede vriendin knuffelen, dat doe je niet zomaar. Daar rust een zeker taboe op, vooral bij oudere generaties. Het valt op dat de jongeren van tegenwoordig elkaar juist heel vaak een knuffel geven.
Veel waarde aan persoonlijke ruimte
Eigenlijk zou het normaler moeten zijn dat we elkaar af en toe even vasthouden en daar ook om kunnen vragen als we er behoefte aan hebben. Maar in de Westerse wereld hechten we veel waarde aan onze persoonlijke ruimte. De gemiddelde Nederlander heeft een gesprekspartner het liefst op een armlengte afstand. Cultureel gezien zit het knuffelen dus niet per se in onze genen. En dat is erg jammer, want de huid is ons grootste zintuig. De huid zit vol met verschillende typen sensoren. Voor het bepalen van druk, temperatuur, beweging, positie, spierkracht en ook voor het waarnemen van strelingen.
Verschillend per persoon
Belangrijk om op te merken is dat de behoefte aan aanraken per persoon verschilt. De ervaringen die we als kind opdoen hebben grote invloed op hoe aanhalig we als volwassene zijn. Kinderen die uit een gezin komen waar weinig geknuffeld werd, raken anderen over het algemeen minder aan. Negatieve gebeurtenissen kunnen ook een rol spelen. Waarschijnlijk is het daarnaast genetisch bepaald. Als je een lage aanraakbehoefte hebt, haal je minder voldoening uit knuffelen en aanraken en voelt het al snel ongemakkelijk. Daar is niets mis mee als je dat zelf helemaal prima vindt.
#Metoo
De laatste tijd is er veel aandacht geweest voor seksuele intimidatie. De #metoo beweging heeft ons angstig gemaakt, want een aanraking zou zomaar verkeerd opgevat kunnen worden. Voor velen reden om voorzichtig te zijn met het uitdelen van knuffels. Een arm op iemands schouder leggen kan namelijk heel veel betekenen. Van seksuele interesse tot ‘ik ben er voor je’. De ontvanger bepaalt uiteindelijk hoe de aanraking overkomt. Als die komt van iemand door wie je graag wordt aangeraakt, stelt ons brein de huid een graadje gevoeliger af; de huid wordt juist een tikje ongevoeliger als je niet graag door die persoon worden aangeraakt.
Huidhonger
Volgens Tiffany Field, directrice van het Touch Research Institute in Miami, raken we elkaar steeds minder aan. Ze noemt het ‘aanraakhonger’, maar het wordt ook wel huidhonger genoemd. Volgens haar hebben veel mensen een dagelijks tekort aan tactiele stimulatie, oftewel aan huidcontact. Een kus van je partner, een knuffel van de kinderen, een arm om je heen van een vriendin. Eén van de oorzaken van aanraakhonger is de digitalisering. Er is veel contact op afstand en dat levert weinig knuffels op. Een andere reden kan het verlies van een partner zijn door een relatiebreuk of overlijden. Een gebrek aan aanraking kan leiden tot sombere gevoelens en een verlaagd immuunsysteem.
Tips voor meer fysiek contact
Heb je behoefte aan meer knuffels en aanrakingen, dan zijn deze tips misschien iets voor jou:
- Laat je regelmatig lekker masseren. Is een full body massage een stap te ver, dan kan een stoelmassage of een handmassage ook al heel fijn zijn.
- Sommige kappers geven een hoofdhuidmassage bij een knipbeurt. Ook wassen en uitspoelen zorgt voor aanraking.
- Stijldansen is een mooie manier om fysiek contact te ervaren. Of kies voor een sport waarvan elkaar aanraken een onderdeel is.
- Een huisdier knuffelen kan huidhonger tegengaan. Heb je zelf geen dier, breng dan eens een bezoek aan een parkje of kinderboerderij waar je bijvoorbeeld geitjes kunt aaien. Er zijn ook workshops waar je koeien kunt knuffelen of met alpaca’s gaat wandelen. Je leest er hier alles over.
- In Japan kun je een intimiteitswerker inhuren om lepeltje-lepeltje te liggen of te knuffelen. In ons land worden op diverse plaatsen speciale knuffelworkshops gegeven.
- Overal in de wereld zijn acties waarbij mensen Free hugs (gratis knuffels) uitdelen. Dit filmpje, gemaakt in Amsterdam, is prachtig!
